Η τραγωδία της σουηδικής άμυνας απέναντι στη Ρωσία και η Ελλάδα…

Πριν δύο δεκαετίες η Σουηδία είχε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις. Η Αεροπορία της ήταν από τις ικανότερες στον κόσμο, το Ναυτικό της διέθετε δεκάδες πλοία επιφανείας και υποβρύχια και το πυροβολικό προστάτευε τις ακτές της από καλυμμένα πυροβολεία στα βουνά. Τώρα, μετά από μια σειρά τραγικών αποφάσεων, που βασίστηκαν στην υπόθεση πως οι πόλεμοι στην Ευρώπη έπαψαν οριστικά, η χώρα δεν έχει, στην πραγματικότητα, τη δυνατότητα να υπερασπιστεί το έδαφός της.

Σύμφωνα με τον αρχηγό του σουηδικού γενικού επιτελείου, στρατηγό Σβέρκερ Γκόρανσον: «μπορούμε, στην καλύτερη περίπτωση, σε πέντε χρόνια από σήμερα, να πολεμήσουμε σε ένα μόνο τμήμα της χώρας για μια εβδομάδα».

Η Σουηδία είναι μια χώρα με έκταση 447,435 τετραγωνικά χιλιόμετρα και με ακτογραμμή μήκους 3.200 χλμ. Η Σουηδία, ήδη από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε υιοθετήσει ένα σύστημα ταχείας κινητοποίησης των εφέδρων της, δημιουργώντας μικρά έμπεδα και αποθήκες οπλισμού στα δάση της χώρας. Με τον τρόπο αυτό, εντός ελαχίστων ωρών, η Σουηδία θα μπορούσε να παρατάξει αξιόλογες δυνάμεις.

Η πρακτική αυτή συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν η χώρα παρέτασσε 100.000 στρατιώτες και μπορούσε να αναπτύξει, άμεσα, άλλες 350.000 εφέδρους. Η Αεροπορία διέθετε 300 αεροσκάφη και το ναυτικό 52 μονάδες πρώτης γραμμής, ενώ υπήρχαν και 28 μοίρες παράκτιου πυροβολικού.

Ωστόσο, μετά την πτώση του τείχους και το πέρας του Ψυχρού Πολέμου οι σουηδικές ένοπλες δυνάμεις άρχισαν να φθίνουν, καθώς η τότε στρατιωτική ηγεσία, έπεισε την πολιτική ηγεσία πως μπορούσε να υπάρξει μια «παύση» στην στρατιωτική προετοιμασία της χώρας, για μια δεκαετία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Σουηδία αντιμετώπισε και οικονομική κρίση, οπότε οι περικοπές στην άμυνα ικανοποίησαν όλους.

Στα τέλη του 1998 ο τότε αρχηγός του επιτελείου, στρατηγός Βίκτοριν, αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο ανασυγκρότησης των ενόπλων δυνάμεων. Ήταν όμως αργά. Ο προϋπολογισμός για την άμυνα είχε μειωθεί δραματικά και τα σχέδια δεν μπορούσαν να υλοποιηθούν. Το 2000 το σουηδικό κοινοβούλιο αποφάσισε να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες, ακόμα περισσότερο, στο μισό.

Έτσι, σε σχέση με το 1985, απέμενε μόνο το 15% των μονάδων ελιγμού του στρατού, το 10% των δυνάμεων τοπικής άμυνας, το ήμισυ της πολιτοφυλακής και της αεροπορίας και το 1/4 του ναυτικού. Οι ισχυρές σουηδικές ένοπλες δυνάμεις που χρειάστηκαν 100 χρόνια για να ισχυροποιηθούν, διαλύθηκαν σε 10 χρόνια.

Ακόμα και οι μικρές μυστικές αποθήκες έκλεισαν και το υλικό που φυλασσόταν εκεί μεταφέρθηκε σε κεντρικές αποθήκες. Το 2004 ακόμα περισσότερες μονάδες διαλύθηκαν και 5.000 άνδρες και γυναίκες των ενόπλων δυνάμεων αποστρατεύθηκαν. Αποτέλεσμα ήταν να απομείνει το 6% των μάχιμων μονάδων, ενεργές, να καταργηθούν όλες οι μονάδες τοπικής άμυνας, να μειωθεί στο ήμισυ η πολιτοφυλακή και να απομείνει η αεροπορία με 100 αεροσκάφη.

Το δε ναυτικό απέμεινε με επτά πλοία επιφανείας και τέσσερα υποβρύχια. Έτσι οι σουηδικές ένοπλες δυνάμεις μπορούσαν μόνο να συμμετάσχουν σε ειρηνευτικές αποστολές. Ωστόσο στις αποστολές αυτές δεν συμμετείχαν στρατεύσιμοι, αλλά μόνο μόνιμα στελέχη. Το 2010 η υποχρεωτική θητεία καταργήθηκε και αποφασίστηκε η κατάταξη επαγγελματιών οπλιτών. Τα χρήματα όμως που εξοικονομήθηκαν από τις περικοπές, σπαταλήθηκαν τελικά στις προσλήψεις επαγγελματιών οπλιτών.

Το 2008 όμως το… αδιανόητο συνέβη. Η Ρωσία επιτέθηκε στη Γεωργία. Η ρωσική αρκούδα είχε ξυπνήσει και μαζί της η σουηδική πολιτική ηγεσία. Από το 2011 τα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη άρχισαν και πάλι να πετούν κοντά στον σουηδικό εναέριο χώρο. Υπήρξαν αναφορές για την παρουσία ρωσικών υποβρυχίων στα σουηδικά χωρικά ύδατα. Παρόλα αυτά η Σουηδία έχει απομείνει με τον μικρότερο στρατό από όλες τις Σκανδιναβικές χώρες, αν και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό.

Η Σουηδία έχει επίσης ανεπτυγμένη αμυντική βιομηχανία και δαπανά μεγάλα ποσά, περισσότερα και από τη Γερμανία, ανά άνδρα των ενόπλων της δυνάμεων, για τον εξοπλισμό των δυνάμεών της. Φαίνεται πως οι σουηδικές κυβερνήσεις προστατεύουν την αμυντική βιομηχανία της χώρας, αδιαφορώντας για το παραγόμενο αποτέλεσμα.

Εν συγχύσει ευρισκόμενοι και αντιμέτωποι με νέες απειλές, πλησίον των συνόρων, οι σουηδική πολιτική ηγεσία και τα λοιπά κόμματα, θέλουν τώρα να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες. Τον περασμένο Απρίλιο υπήρξε πρόταση αύξησης των αμυντικών δαπανών κατά 1,2 δισ. δολάρια, στο διάστημα 2016-20 και πρόταση αλλαγής της πολιτικής ασφαλείας της χώρας, με την παράλληλη συνεργασία της χώρας, στον τομέα της άμυνας, με τον ΟΗΕ, τον ΟΑΣΕ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, τα χρήματα αυτά είναι πολύ λιγότερα από όσα ζητούν τώρα οι στρατιωτικοί. Μόνο ένα κόμμα ζητά αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 4,6 δισ. δολαρίων, τονίζοντας την ανάγκη απόκτησης νέων αντιαεροπορικών συστημάτων, υποβρυχίων και μαχητικών αεροσκαφών. Εκπρόσωπος του κόμματος έκανε λόγο για την ανάγκη απόκτησης 100 επιπλέον μαχητικών SAAB 39 Gripen E.

Η πολιτική ηγεσία της χώρας σκέπτεται, πλέον, ακόμα και την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η προοπτική αυτή δεν είναι άμεση, παρά το γεγονός ότι οι σουηδικές ένοπλες δυνάμεις συμμετείχαν, πρόσφατα, σε κοινές ασκήσεις με το ΝΑΤΟ, το σενάριο των οποίων προέβλεπε απόκρουση ρωσικής επίθεσης κατά της Σουηδίας.

Βασικό πρόβλημα άμυνας της Σουηδίας αποτελεί η υπεράσπιση του νησιού Γκότλαντ, το οποίο ελέγχει τις προσβάσεις προς τον Βοθνικό κόλπο, τον Φιννικό κόλπο και τον κόλπο της Ρίγας…

Τα αναφερόμενα παραπάνω, αν και αφορούν τη μακρινή Σουηδία, ταιριάζουν, δυστυχώς, απόλυτα και στην ελληνική πραγματικότητα. Είναι αλήθεια ότι μεσοπρόθεσμα, τουλάχιστον, η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε ανανέωση του εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων.

Είναι επίσης αλήθεια, ότι στη σημερινή γεωπολιτική συγκυρία η χώρα μπορεί να ελιχθεί διπλωματικά σε διάφορα επίπεδα για να ενισχύσει την ασφάλειά της. Πολλά ήδη γίνονται, πληροφορούμαστε με ικανοποίηση και μάλιστα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, στο παρασκήνιο της διεθνούς πολιτικής, από τα κατάλληλα πρόσωπα.

Το πρόβλημα βέβαια παραμένει, ότι όλα τα ανωτέρω έχουν περιορισμούς και «άγνωστους Χ». Το ζητούμενο είναι, πως θα συνδεθεί η ανάγκη αμυντικής θωράκισης της χώρας με την παραγωγική οικονομία…

http://www.defence-point.gr/news/?p=136683